این گلدان زیبای سرامیکی با پیشینهای نزدیک به هشتصد سال در کاشان و در دوره حکومت اتابکان سلجوق ساخته شده است. سبک رنگ آمیزی اثر تلفیقی از میناکاری و رنگهای درخشان پخته شده است و سه سوارکار و چهار مرد در حالت نشسته را به تصویر میکشد که جزئیات چهرههای آنان حکایت از سلجوقی بودن آنها دارد. این اثر با سفال سیلیسی ساخته شده که به سازنده امکان ظرافت بخشی ویژهای داده است، ارتفاع گلدان در حدود ۲۳ سانتی متر و قطر آن در پهنترین قسمت ۱۳ سانتی متر است.
این اثر امروزه در موزه هنر والترز نگهداری میشود.
بایگانی برچسبها: کاشان
سرامیکهای ایرانی عصر سلجوقی – موزه هنر هاروارد
چهار ظرف سرامیکی ایرانی با پیشینهای نزدیک به نه سده و به جا مانده از دوره حکومت اتابکان سلجوقی ایران. آثار شامل یک کاسه فیروزهای رنگ با لعاب شفاف، یک جام و یک کاسه سیاه رنگ با نقوش طبیعی برجسته و یک کوزه سپید رنگ نقش برجسته و لعاب نخورده هستند. جنس ظروف از سفال آمیخته با کوارتز بوده و امروزه بخشی از گنجینه هنری موزه هاروارد به شمار میروند.
سرامیک هفتصد ساله کاشان با نقشی که در برابر نور میدرخشد
این کاسه سرامیکی ایرانی با پیشینهای در حدود هفتصد و پنجاه سال اثر هنرمندان کاشانی در عصر ایلخانی است. طرح زیبا و پیچیده بشقاب از سرامیکهای چینی الگو برداشته شده اما تکنیک رنگ آمیزی آن منحصر به خاورمیانه است. در این تکنیک سرامیک مورد نظر که میتواند ظرف یا کاشی باشد با یک رنگ ساده لعاب کاری و پخته میشود. پس از سرد شدن سطح سرامیک، اثر با ترکیبی از پودر فلزات اکسید شده رنگ آمیزی شده و باری دیگر با هوادهی محدود در کوره پخته میشود. سوختن ناقص اکسیدها بر روی سرامیک اثر ظریفی به جا میگذارد که در برابر تابش نور میدرخشد و زیبایی خیره کنندهای به اثر میدهد.
این تکنیک پیشرفته در سده نهم میلادی در میان رودان ابداع گردید در سدههای بعد و دورههای غزنوی و سلجوقی در ایران رواج یافت اما با حمله ویرانگر مغول در یک بازه زمانی کوتاه منسوخ شد. آثار به جا مانده از این دوران حاکی از آن هستند که این تکنیک حدود نیم سده پس از حمله مغول باری دیگر مورد استفاده قرار گرفت اما برای مدتی کوتاه. این تکنیک که به سازنده قابلیت رنگ آمیزی اثر با ظرافت و جزییات فراوان را میداد در دوران صفوی باری دیگر احیا شد.
جنس کاسه از سفال آمیخته با کوارتز است، ارتفاع آن ده سانتی متر و قطر آن نزدیک به بیست و یک سانتی متر است. این اثر امروزه در موزه ویکتوریا و آلبرت انگلستان نگهداری میشود.
تنگ شراب هشتصد ساله و فیروزهای ایران
این تنگ سرامیکی پیشینهای هشتصد ساله دارد و به دوران پیش از حمله مغول تعلق دارد، زمانی که ایران بین خوارزمشاهیان و حاکمان محلی بازمانده از امپراتوری سلجوقی تقسیم شده بوده. ساخت تنگ مطابق نمونههای به جا مانده از عصر اعتلای سلجوقیان بوده و جنس آن از خاک رس و کوارتز است که با لعابی مات و فیروزهای رنگ آمیزی شده است.
ساخت سرامیک با این سبک پیشرفته که به سازنده توانایی ظرافت بخشی ویژهای و مشابه ظروف فلزی را میدهد در این دوره در مناطق مرکزی ایران به خصوص کاشان رواج داشته است. از این رو با وجود آنکه این اثر در گرگان یافت شده است به نظر میرسد از مناطق مرکزی ایران به آنجا منتقل شده باشد.
این اثر امروزه در موزه ویکتوریا و آلبرت انگلستان نگهداری میشود.
سرامیک هشتصد ساله زیبا و کم نظیر کاشان
این بشقاب نمونهای از مجللترین و مرغوبترین سرامیکهای ایرانی در سدههای میانی است. به احتمال زیاد سازنده هنرمند ایرانی در طراحی و ساخت این اثر از بشقابهای گران قیمت نقرهای الگوبرداری کرده است. جنس این بشقاب از سفال آمیخته با ترکیبات سیلیسی همچون کوارتز است، این ترکیب به سازنده امکان ساخت ظروف ظریف و دقیقتر و در عین حال مستحکمی را میداده است. سطح بشقاب با لعاب مات پوشانده شده تا بر سطح یکنواخت آن طرح مورد نظر به خوبی نقش شود. برای رنگ آمیزی این بشقاب از ترکیب فلزهای مس و نقره استفاده گردیده، تکنیکی بسیار پیشرفته و پیچیده که زیبایی و درخش بینظیری به اثر میبخشیده است.
در این دوره سرامیک سازی در بسیاری از نقاط ایران از شهرها تا روستاها و در هر نقطهای که بازارچه یا کاروان سرایی کوچک ساخته شده بود رواج داشت. اما این تکنیک و ساخت ظروف با این دقت و زیبایی تنها در کارگاههایی ویژه در مناطق مرکزی ایران و به خصوص در شهر کاشان و در انحصار هنرمندانی خاص و یا گروههایی کم شمار قرار داشت. این ظروف به عنوان کالاهایی گرانبها به فروش رفته و حتی مسیری طولانی تا مصر را طی میکردند.
این ظرف زیبا که با نقوش و نوشتههای ایرانی هنرمندانه تزئین شده است در گرگان یافت شده و پیشینهای نزدیک به هشتصد سال دارد. این اثر با توجه به پیشینه طولانی خود از سلامت کاملی برخوردار است و به نظر میرسد به یک تاجر تعلق داشته که در هنگام حمله مغول جهت حذف سرمایه خود آنها در خاک دفن کرده است.
این اثر امروزه در موزه ویکتوریا و آلبرت انگلستان نگهداری میشود.
کاشی هفتصد ساله کاشان با نقش فریدون و گرز گاو سر
کاشی سرامیکی ایرانی با پیشینهای پیش از هفتصد سال که در کاشان ساخته و پرداخته شده است. جنس کاشی از سفال سیلیسی بوده و نقش برجسته لعاب کاری شده آن فریدون پادشاه اساطیری ایران را سوار بر «برمایه» به تصویر میکشد. برمایه در شاهنامه گاوی بیهمتاست که فریدون در کودکی با شیر او پرورده شد و پس از آنکه فریدون به جنگ ضحاک رفت برمایه به دست پادشاه ستمکار کشته شد. در دست فریدون گرز او دیده میشود، گرزی که از آهن و به شک سر گاو ساخته شده بود. همچنین در پائین کاشی ابیاتی از شاهنامه به خط خوش نگاشته شده اند که ارتباطی به داستان فریدون در شاهنامه ندارند.
این کاشی به جا مانده از عصر ایلخانی طول و عرضی در حدود سی سانتی متر دارد و امروزه در موزه هنر والترز نگهداری میشود.
کاسه ی سرامیکی با قدمت هشتصد سال
این کاسه سرامیکی مربوط به اواسط قرن سیزدهم میلادی می باشد و در کاشان کشف شده است و هم اکنون در موزه متروپلیتن نگهداری می شود
مرجع : موزه متروپلیتن