این جام با پیشینهای نزدیک به سه هزار و پانصد سال در منطقه گیلان و در گورستانی به جا مانده از تمدن مارلیک یافت شده است. مردمان مارلیک در هزاره دوم پیش از میلاد در منطقه جنوبی دریای کاسپ زندگی میکردند. آثار یافت شده از این مردمان اکثرا جامها و گلدانهای ساخته شده از فلزهای گرانبها و آراسته به نقشهای حیوانی و انسانی هستند که مطابق رسوم باستانی همراه با مردگان دفن میشدند.
جام زیر از جنس آلیاژ نقره و طلا بوده که به زیبایی قلمزنی و چکش کاری شده است. طرح نقش شده بر جام سه دیو افسانهای را به تصویر میکشد که هر یک غزالی را از دم به دندان گرفتهاند. دیو نقش شده بر جام دو سر و بدنی مرکب دارد، سرها و قسمتی از بالاتنه به گربه سانان شباهت دارد و با رگههایی از پشم پوشانده شده، اما بالدار است و دستها و بازوان انسانی هستند. همچنین پائین تنه به بدن مار شباهت دارد اما به پنجگانی چون شاهین ختم میشود. هر قسمت نقشها به نحوی متفاوت و با دقتی بسیار بالا حکاکی شده است. از حلقههای تو در تو برای نشان دادن پشم، ردیفهایی از صفحات بیضوی برای پوست مار، هاشورهای لوزوی شکل برای چنگالها و هاشورهایهای فشردهتر برای پشم آهو استفاده شده است. ریشه این موجود افسانهای مشخص نیست اما با توجه به شباهت آن به افسانههای آشوری و مادی مشخص است که صنعتگران مارلیک با سایر تمدنها روابط فرهنگی و تجاری قابل توجهی داشتهاند.
این اثر زیبا امروزه در موزه لوور پاریس نگهداری میشود.
منبع